z reguły
  • -by z partykułami
    27.12.2014
    27.12.2014
    Szanowni Państwo,
    rozumiem, że chcąc trzymać się słownika ortograficznego, nie sposób oddać w pisowni różnic w użyciu partykuł z cząstką -by. Inaczej odczuwam takie połączenie w zdaniu „Samochodem chybabyś nie przyjechał” niż „[…] i wnuczkę moją […] do posłuszeństwa […] obowiązuję, chybaby pan chorąży orszański […] sławę swą splamił […]” (Potop). W drugim zdaniu chyba by znaczy chyba żeby i tu pisownia łączna pasuje mi bardziej niż w pierwszym.
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • do Pirla z Cannavarem

    4.12.2007
    4.12.2007

    Zgodnie z https://sjp.pwn.pl/zasady/257-68-3-Nazwiska-zakonczone-na-o;629634.html powinno się odmieniać nazwiska włoskich piłkarzy: do Pirla z Cannavarem, do Cannavara z Pirlem. Takie odmienione formy widzi się jednak i słyszy bardzo rzadko. Mam wrażenie, że ta reguła nie wytrzymała próby czasu i sportowych komentatorów. Czy to powód, by ją rozszerzyć, np. w przyszłych wydaniach słowników?

    A co z zakończonymi na -o nazwiskami hiszpańskimi i portugalskimi, bo to języki, które pominięto w https://sjp.pwn.pl/zasady/257-68-3-Nazwiska-zakonczone-na-o;629634.html

  • jak Klingończyk z Sulibanem…
    10.10.2001
    10.10.2001
    Witam,

    Chciałem zapytać o kwestię związaną z fantastyką naukową, która sprawia spore problemy tłumaczom filmów i seriali telewizyjnych tego typu. Mianowicie – jakie są zasady tworzenia polskich odpowiedników nazw obcych gatunków (obcych = pochodzących z kosmosu)?
    Kilka przykładów.
    ang. Klingon (liczba mnoga Klingons) tłumaczone jest na kilka sposobów – jeden Klingon – dwaj Klingoni – trzech Klingonów, ale spotyka się też formę (podobno poprawną, ale brzmiącą jakby mniej zgrabnie) jeden Klingończyk – dwaj Klingończycy – trzech Klingończyków.
    Inny przykład (podobny): ang. Suliban (liczba mnoga i pojedyncza są takie same), więc jeden Suliban – dwaj Sulibani – trzech Sulibanów czy może jeden Sulibanin – dwaj Sulibani – trzech Suliban? A może jeszcze inaczej?
    I jeszcze jeden (nieco inny): ang. Ferengi (liczba mnoga i pojedyncza są takie same) to po polsku jeden Ferengi – dwaj Ferengi – trzech Ferengi (czyli nieodmiennie), czy raczej próbować to jakoś odmieniać (np. jeden Ferengi – dwaj Ferengowie – trzech Ferengich?
    Które wersje wybrać? Czy nazewnictwo tego typu wymaga stosowania końcówek -czycy, -nie lub -owie, a może jeszcze innej? Czy też można ograniczyć się do wersji krótszej (Klingoni, Sulibani)?

    Z góry dziękuję za odpowiedź,
    Piotr Pajerski
  • łamać reguły albo zasady

    3.04.2023
    3.04.2023

    Która forma jest (bardziej) poprawna: „Reguły są po to, żeby je łamać” czy „Zasady są po to, żeby je łamać”?

    Dziękuję!

    D.

  • nie z rzeczownikami
    6.05.2015
    6.05.2015
    Witam,
    chciałam zapytać, czy w słowie niewysyłanie nie piszemy łącznie czy rozdzielnie.
  • polska i rumuńska bezpieka z perspektywy tłumacza
    12.09.2006
    12.09.2006
    Szanowni Państwo,
    w języku polskim funkcjonuje nazwa Securitate jako rumuński odpowiednik polskiej bezpieki. Chciałabym wiedzieć, czy w języku polskim przyjęły się również rumuńskie nazwy securist/securista dla agenta (agentki) Securitate. A jeśli nie, to jaki jest rumuński odpowiednik dla formy esbek? I czy derywowano od tego żeńską formę?
    Dziekuję za odpowiedź i pozdrawiam,
    Joanna
  • problemy transkrypcji z rosyjskiego
    17.03.2014
    17.03.2014
    Szanowni Państwo,
    jak należy oddać w transkrypcji rosyjskie что, чтобы – za pomocą cz czy sz? Słownik mówi, że rosyjską literę ч zapisujemy jako cz, ale w tych wyrazach jest ona wymawiana jako sz, stąd moje wątpliwości. Będę bardzo wdzięczna za pomoc.
    Z poważaniem
    Weronika Girys-Czagowiec
  • problemy z małymi i wielkimi literami
    24.10.2005
    24.10.2005
    Witam. Proszę o wyjaśnienie użycia dużej lub małej litery. Słownik ortograficzny podaje np. sobór trydencki, Sobór Watykański II, a jak zapisać sobór watykański bez II? A sobór watykański I, sobory konstantynopolitańskie (cztery), wymieniane osobno? Angielski tytuł w Słowniku ortograficznym brzmi sir, ale przy nazwiskach już Sir Hadfield, Sir Hillary. Czyli kiedy używać sir, skoro rzadko występuje on bez nazwiska? Dlaczego pałac Krasińskich, Pałac Staszica, pałac Łazienkowski, Pałac Elizejski?
    M.D.
  • przymiotniki z przysłówkami

    12.07.2010
    12.07.2010

    Szanowni Państwo,

    dlaczego piszemy wysoko sprawny, ale wysokospecjalistyczny? Lektura reguł ortograficznych [134] i [136], do których odsyłacze znajdują się przy tych hasłach w WSO, nie rozwiewa moich wątpliwości. Przecież i specjalistyczny, i sprawny to przymiotniki, czy nie powinna zatem obowiązywać wobec nich zasada [134], zgodnie z którą przymiotniki z określającymi je przysłówkami piszemy łącznie?

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Też nie wpływa na stosowanie reguły [374]
    22.09.2016
    22.09.2016
    Szanowni Państwo,
    zastanawiam się nad interpunkcją zdania Nie udowodniono, że taka funkcja istnieje lub też(,) że nie istnieje. Gdyby nie było też, brak przecinka wynikałby z reguły [374] WSO PWN, ale w tej sytuacji nie jestem pewien.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego